dr Marek Perek
Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego. W 1984 roku obronił pracę magisterską pt. „Promieniowanie przejścia w kryształach granatu” na Wydziale Mat–Fiz-Chem. W 1986 roku obronił pracę magisterską pt. „Spory o naukowy status parapsychologii” na Wydziale Filozoficzno–Historycznym. Od roku 1985 jest pracownikiem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. W latach 1992–1996 przebywał, z powodów rodzinnych, na urlopie wychowawczym. W 1998 roku obronił na Uniwersytecie Łódzkim pracę doktorską pt. „Przemiany tradycji myślowych na przykładzie fundamentalnych teorii fizycznych”. Promotorem dysertacji była pani prof. dr hab. Barbara Tuchańska. Swój dalszy rozwój naukowy wiąże z problematyką filozofii nauki i filozofii fizyki. W szczególności interesują go zagadnienia rewolucyjnych przejść w nauce oraz problem roli założeń ontologicznych dotyczących wewnętrznej struktury składników rzeczywistości w teoriach fizycznych.
Zainteresowania badawcze: filozofia nauki, filozofia fizyki, epistemologia. Jego badania koncentrują się na projekcie badawczym, którego rezultaty przyjmą postać monografii habilitacyjne pod tytułem Złożoność świata. Złożoność wiedzy. Jego celem jest rozpatrzenie konceptualnych zapożyczeń i paralel między dwoma najważniejszymi dziedzinami poznania naukowego: przyrodoznawstwem i humanistyką, w szczególności – filozofią. Nowożytna, a zwłaszcza współczesna refleksja metateoretyczna koncentrowała się na przedmiotowych i metodologicznych różnicach między nimi, co miało uzasadnić radykalną odmienność statusów epistemicznych osiąganych w nich rezultatów badawczych. Jednym z nielicznych, a słabo przebadanych pól wspólnych obu typów poznania jest występowanie w nich analogicznych zadań badawczych. Nazywam je teoretycznym rozwikłaniem (rozłożeniem) złożoności. Niezależnie od różnic w statusie ontycznym i specyfice badanych obiektów uczeni wszelkich dyscyplin są zmuszeni poszukiwać porządku w trzech podstawowych przejawach (momentów) złożoności: (a) synchronicznej wielości i różnorodności tego, co badane, (b) podleganiu złożoności w czasie (diachronii), (c) uleganiu różnorodnym wpływom i wpływaniu na innych.
Nauki przyrodnicze osiągnęły największe sukcesy w teoretycznym rozłożeniu dwóch ostatnich momentów złożoności, ponieważ wprowadzono tam metodę idealizacyjnego modelowania przedmiotów badań i owocnie zastosowano matematyczne i logiczne narzędzia do wyrażanie regularności diachronii i uleganiu wpływom. Kamieniami milowymi w heurystyce przyrodoznawczej było podejście badawcze Platona z nauk niepisanych, Arystotelesa, Galileusza i Newtona, a obecnie w tzw. naukach o złożoności. W pracy są przebadane filiacje między technikami teoretycznej obróbki przedmiotów badań nauk fizykalnych a postawami badawczymi K. Ajdukiewicza, M. Foucaulta, T. Kuhna, I. Lakatosa i H.-G. Gadamera, którzy wychodząc z odmiennych tradycje badawcze, zaproponowali własne modele teoretyczne rozwikłania diachronię wiedzy, przede w wszystkim wiedzy naukowej.
Jest zaangażowany w organizację cyklu comiesięcznych otwartych spotkań propagujących kulturę filozoficzną w Ośrodku Promocji Kultury Gaude Mater w Częstochowie pt. „Filozofujmy!” (od października 2014 do kwietnia 2016; około 20 spotkań tematycznych), jak także grup ćwiczeniowych „Sokrates” z zakresu tzw. filozofii mądrościowej na Uniwersytecie Trzeciego Wieku przy Politechnice Częstochowskiej i Akademii Jana Długosza. Zajęcia odbywają się od dwóch lat, co dwa tygodnie (realizacja projektu “Studiów przez całe życie”). Jest promotorem 10 prac licencjackich, recenzentem 3 licencjatów, autorem 2 recenzji wydawniczych.
Planowany termin złożenia wniosku do CK o rozpoczęcie procedury habilitacyjnej – grudzień 2016 r.
Ważniejsze publikacje naukowe
Książki i publikacje zwarte:
Artykuły naukowe:
– Negacja jako ewolucyjny przejaw form negatywnego myślenia i jej dwie ścieżki filozoficznych eksploracji w metodologii naukowych programów badawczych Imre Lakatosa, [w:] Wokół negacji, red. M. Woźniczka, A. Zalewski, Częstochowa 2015, s. 317-349.
– Trzy postulaty milczenia z Traktatu Ludwika Wittgensteina i jego starożytne antecedensy, [w:] Milczenie. Antropologia – hermeneutyka, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa 2014, s. 65-85;
– Antycypacja czy nieporozumienie? Kilka uwag o podobieństwach wypowiedzi Ajdukiewicza i Kuhna o nieprzekładalności języków naukowych, [w:] Filozofia polska na tle filozofii europejskiej w XX wieku, red. M. Woźniczka, Częstochowa 2014, s. 285-307;
– Poznawcze implikacje traktowania wiedzy jako przedmiotu badań. Dylemat perspektywy, skali i ciągłości w rekonstrukcjach historycznych, [w:] Jak uprawiać i pisać historię filozofii; jak jej nauczać?, red. M. Woźniczka, M. Rembierz, Częstochowa 2013, s. 43-66;
„Motyw milczenia w rekonstrukcji wiedzy i jego poznawcze uwarunkowania na przykładzie wybranych koncepcji”, [w:] Filozofia autorska: propozycje. Kolokwia filozoficzne II, pod red. A. Zalewskiego, Kraków 2011, s. 169-212.
„Kulturoznawstwo z perspektywy filozofa nauki. Kilka historycznych uwag o „drodze środka” w naukowych poszukiwaniach form stałości”, [w:] Filozofia VII, pod red. R. Miszczyńskiego, Częstochowa 2010, s. 67-93.
„Czyż nie powinniśmy wychowywać dorosłych. Kilka uwag o Paideii Jaegera” [w:] Dziecko I, Kolegium nauczycielskie w Wieluniu, Wieluń 2010, s. 35-53.
„Temporalność kosmosu, temporalność nauki: analogia synchronia, synergia?” [w:] Czyj umysł? Krytyczne podejścia do problemu podmiotowości, pod red. K. Zamiary, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2007, ss. 101-125.
„Dwa dyskursy o nieciągłości wiedzy: Thomas Kuhn, Michel Foucault”, [w:] Formacje dyskursywne kulturze, językach, i literaturze europejskiej XX wieku, Lucyna Rożek (red.), Częstochowa 2005, ss. 125-141.
„Apokryficzność w nauce”, [w:] Nie-złota legenda. Kanoniczność i apokryficzność w kulturze, Colloquia Ethnologica t. I, Jarosław Eichstaedt, Krzysztof Piątkowski (red.), Ożarów 2003, ss. 231-243.
„Dwudziestowieczna rewolucja w nauce”, [w:] Stan perspektywy filozofii. Filozofia a przełom wieków, Maciej Woźniczka (red.), Częstochowa 2003, ss. 215-231.
„Grenzen der Rationalitat in der Wissenschaft. Schweigegebiete intellektueller Traditionen”, [w:] Rationalitat Heute Gerhard Banse (red.) Munster 2002, ss. 287-299.
„Obszary milczenia w nauce”, [w:] Skrytość w kulturze, pod red. K. Zamiary, Poznań 2001, ss. 99-114.
„Struktura i rozwój wiedzy w metodologii naukowych programów badawczych Imre Lakatosa”, [w:] Filozofia II, Prace naukowe WSP w Częstochowie, Częstochowa 2000, ss. 107-123.
„Część czy całość. Implikacje ontologicznych założeń o wewnętrznej strukturze składników rzeczywistości”, [w:] Dylematy filozofii, Dorota Probucka (red.), Kraków 1999, ss. 74-85.
„Problem internalizacji wiedzy naukowej. Nauczanie filozofii a kształtowanie świadomości duchowej jedności Europy”, [w:] Filozofia – sztuka myślenia i dobro wspólne. Sposoby uczenia się i nauczania filozofii, Maciej Woźniczka (red), WSP Częstochowa 1998, ss. 123-132.
„Holizm wiedzy naukowej i jego epistemologiczne następstwa w poglądach Quine’a i Kuhna”, [w:] Filozofia i Socjologia V, WSP Częstochowa 1997, ss. 23-34.
„Kuhnowskie pojęcie paradygmatu i niewspółmierności a holizm struktur językowych”, [w:] Z problemów lingwistyki kognitywnej. Znaczenie przekazu językowego w nauce, Ryszard Miszczyński (red.), WSP Częstochowa 1996, ss. 21-36.
„Obraz świata współczesnych nauk fizykalnych a problematyka antropologiczna” [w:] Filozofia i Socjologia III, WSP Częstochowa 1995, ss. 21-37.
Czynny udział w konferencjach naukowych:
– X Polski Zjazd Filozoficzny, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 15-19.09.2015, referat: Granice ideowego pokrewieństwa. Ajdukiewicz i Kuhn: dwie problematyzacje przekładu jako zagadnienia epistemologicznego;
– Niepomyślane - nie do pomyślenia. Rozpadliny, uskoki i zatory w tektonice dyskursu filozoficznego i naukowego, Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Filozofii Socjologii i Psychologii, Częstochowa 24-25.09. 2015, referat: Epistemiczna stratyfikacja niepomyślanego: niedomyślane, nie do pomyślenia, niepomyśliwalne;
– Filozof na prowincji. Rola elit intelektualnych w środowiskach lokalnych, Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Uniwersytet Ostrawski w Czechach, Lubliniec 9-10.10.2015, referat: Ja – dr Marek Perek: filozof potrójnie prowincjonalny;
– „Szkiełko i oko”. Humanistyka w dialogu z aktualna fizyką, Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Filologii Polskiej, Częstochowa 23-24.11.2015, referat: Teoretyczne rozwikłanie złożoności: metodologiczne iunctim badań matematycznego przyrodoznawstwa i dyskursu filozoficznego.
– Filozofia polska na tle filozofii europejskiej w XX w., Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Filozofii Socjologii i Psychologii, Częstochowa 24-25.10.2013, referat: Antycypacja czy nieporozumienie? Kilka uwag o podobieństwach wypowiedzi Ajdukiewicza i Kuhna o nieprzekładalności języków naukowych;
– Milczenie. Antropologia – Hermeneutyka, Akademia im Jana Długosza w Częstochowie, Pracownia Komparatystyki Kulturowej, Częstochowa 24-25.09.2013, referat: Trzy postulaty milczenia z Traktatu Ludwika Wittgensteina i jego starożytne antecedensy.
Przynależność do Towarzystw Naukowych
1.Polskie Towarzystwo Filozoficzne – Oddział w Częstochowie.
2.Wieluńskie Towarzystwo Naukowe.