polskie towarzystwo filozof. instytut filozofii Koło Naukowe Studentów filozofia religii filozofia dalekiego wschodu filozofia analityczna olimpiada filozoficzna studia podyplomowe tradycja na zewnątrz zespół redakcyjny

Sekcja filozofii analitycznej

Filozofia analityczna jest to nurt filozofii, który zrodził się na przełomie XIX i XX wieku niemal jednocześnie w dwóch krajach w Anglii i Polsce, jako protest przeciwko filozofii postheglowskiej.

Analizę, najogólniej rzecz biorąc, filozofowie analityczni pojmowali jako, dokonujący się w oparciu o intersubiektywnie rekonstruowalne reguły, przekład jednych wyrażeń na drugie.

Cztery źródła współczesnej filozofii analitycznej to:

1. filozofia Leibniza - zastosowanie analiz matematycznych do logiki, (amerykańska i skandynawska filozofia analityczna);
2. filozofia Moore’a - atak na nieodpowiedzialne używanie słów przez angielską filozofię postheglowską w połączeniu z realizmem i zdrowym rozsądkiem, (brytyjska filozofia analityczna);
3. filozofia Brentany, którego uczniem był Twardowski, twórca filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej, ten ostatni występował przeciw nieodpowiedzialnemu używaniu słów przez tzw. mesjanizm - polską filozofię postheglowską, rozpropagował realizm, empiryzm, klasyczną teorię prawdy, ostrożność, minimalizm, szerokie zastosowania logiki do badań problemów filozoficznych, przekonanie, że filozofia jest nauką;
4. sytuacja w nauce i zmiany dokonujące się w języku nauki od XVIII do początków XX stulecia owocujące powstaniem specyficznego naukowego języka, przeznaczonego dla specjalistów.

Cztery cechy ruchu analitycznego to:

• uznanie aktywnej roli języka w zdobywaniu wiedzy o świecie;
• drobiazgowe podejście do problemów filozoficznych;
• nastawienie kognitywne;
• intersubiektywne traktowanie procesu analizy.

Każdą z tych cech, wziętą oddzielnie, odnaleźć można w innych filozofiach, lecz pojawiają się one jednocześnie tylko w ramach filozofii analitycznej.
Ogólna charakterystyka

Najogólniej rzecz biorąc, wszyscy filozofowie analityczni zgodni są w jednej kwestii - pojmowaniu analizy jako pewnego rodzaju przekładu jednych wyrażeń na drugie, lub, nieco inaczej to wyrażając, rozkładu wyrażenia złożonego na wyrażenia prostsze, wraz ze wskazaniem wzajemnych, między nimi, związków. Chodzi tu głównie o wyrażenia, które filozofom sprawiają wiele kłopotów, np. „idea”, „byt”, „prawda”.

Trzy podstawowe źródła współczesnej filozofii analitycznej wiążą się z nazwiskami Gottfrieda Wilhelma Leibniza (1646-1716), George’a Edwarda Moore’a (1873-1958), oraz Franza Brentano (1838-1917). Moore zainicjował reakcję brytyjskich, a uczeń Brentany, Kazimierz Twardowski (1866-1938) polskich filozofów na filozofię idealistyczną końca XIX stulecia. Czwartym ważnym jej źródłem były przemiany, jakie rozpoczęły się w języku nauki w połowie XVIII i trwały aż do początków wieku XX.

filozofia.czest.pl 2011